برخی می‌پرسند: آیا سگ، از جمله، سگ‌های کوچک و زینتی منازل، پاک هستند؟ این سوال سبب شد که استاد آیت الله ناظم زاده قمی، حدود دو ماه درس خارج فقه خود را به این موضوع اختصاص دهد. ایشان همه روایات و نیز دیدگاه های فقهای شیعه را در این باره به دقت مطرح و بررسی کردند. حاصل این بحث و پژوهش، به زودی در قالب کتاب منتشر خواهد شد. اما چکیده نظریات معظم‌له به شرح زیر است:
۱. تمام فقهای عظام شیعه امامیه و بزرگان مذاهب اهل سنت (غیر از مالک) به صراحت بر نجاست مطلق سگ، اعم از تربیت شده و ولگرد، فتوا داده‌اند. همچنین بیش از ده روایت مسند و معتبر به صراحت دلالت بر نجاست سگ دارد، بنابر این، ادعای طهارت سگ، خلاف نظر اجماع فقهای شیعه (چه اجماع محصل و چه اجماع منقول) است، بلکه به فرموده صاحب جواهر خلاف ضرورت مذهب نیز هست.
یک فراز از کلام بسیار جامع صاحب جواهر، چنین است:
“ششم و هفتم از نجاسات، سگ و خوک‌اند، هر دوی این ها هم خودشان و هم آب دهانشان نجس است و هرگز قابلیت تطهیر ندارند… دلیل بر نجاست سگ و خوک، روایات مستفیضه(بسیار زیاد) است که در میان آن ها روایات صحیحه و موثقه و غیره است. یکی از آن روایات این است که امام معصوم قسم جلاله یاد کرده که سگ نجس است: «و الله نجس و الله نجس»، و نیز اجماع منقول از فقهاست که سگ نجس است، چنانچه شیخ طوسی در کتاب خلاف ادعای اجماع کرده است و نیز علامه در کتاب ذکری، همچنین در کتاب های مدارک، منتهی، تذکره، کشف اللثام و معتبر، ادعای اجماع بر نجاست سگ و خوک شده است.”(جواهر الکلام، ج ۵، ص ۳۶۶)
۲. یکی از محرمات در اسلام اذیت و آزار حیوان از جمله آزار رسانی به سگ می باشد.
۳. نگهداری سگ در منزل اگر آزاد باشد و با زندگی انسان سر و کار داشته باشد، از نظر اسلام کراهت شدید دارد، زیرا نجس بودن آن اگر با رطوبت باشد، سبب نجس شدن زندگانی و اثاث و لباس صاحب خانه می شود. و کسانی که متدین هستند اگر با رطوبت، با سگ ملاقات داشته باشند باید برای نماز خواندن و غذا خوردن، دست و لباس خود را تطهیر نمایند وگرنه عبادت و نمازشان باطل و خوردن غذا هم آلوده به نجاست و حرام است.
خلاصه این که: نگهداری سگ کراهت دارد. البته اگر محل زندگی سگ تربیت شده، از محل زندگی انسان جدا باشد کراهت برداشته می شود و نگهداری آن بلامانع است.
۴. سگ بازی هم از نظر شرعی کراهت دارد و افرادی که مبتلا هستند باید درموقع خوردن غذا و یا خواندن نماز، خود و لباس خود را تطهیر نمایند، در غیر این صورت نماز باطل و خوردن غذا حرام است.
۵. یکی از حقوق حیوانات از جمله سگ، خوراندن خوراک و دادن آب به آن هاست و از نظر اسلام بسیار عمل پسندیده و اجر و پاداش اخروی دارد.
۶. خرید و فروش سگ اگر تربیت شده باشد، مثل سگ های شکاری، گله، مراقب خانه، پلیس، امداد و غیره، جایز است.
اما سگ های ولگرد و ضرر رسان که بی فایده اند، چون مالیت ندارند، خرید و فروششان باطل است. مگر آن که کسی سگ های ولگرد را برای آن که آن ها را از جامعه جمع کند تا جلو تولید و ضرر زدن‌شان را بگیرد، خرید و فروش آ‌نها مانعی ندارد، در ضمن هیچ کس حق کشتن یا آزار رساندن به سگ های ولگرد را ندارد.
اما سگ های زینتی که کوچک هستند و امروزه در خانه نگهداری می شوند، اگر تربیت شده باشند و فایده عقلایی داشته باشند، ضمن این که نجس هستند، ولی خرید و فروششان بلامانع است و از نظر شرعی اشکالی ندارد. ولی اگر تربیت نشده اند، باز هم می توانند به عنوان حق اختصاص که صاحب آن بدان پیدا کرده، خرید و فروش کنند و بلامانع است.
۷. حیوانی که از جفت گیری سگ با حیوان دیگری یا با تغییر ژنتیک متولد شود، اگر در عرف مردم به او سگ بگویند، حکم سگ را دارد و نجس است. ولی اگر در عرف نام دیگری داشته باشد پاک است. ضمنا اگر عرف مردد است که نام این حیوان چیست، پاک است، اگر چه احتیاط این است که از ملاقات با رطوبت با آن اجتناب شود، و خرید و فروش این حیوان نیز از باب حق اختصاص صورت گیرد.
۸. رفت و آمد به خانه افرادی که سگ به داخل اتاق‌‌ها و زندگی‌شان می‌آید، شرعا مانعی ندارد. ولی در صورتی که با سگ یا چیزهایی که با این حیوان نجس شده باشد، ملاقات با رطوبت صورت گیرد؛ برای نماز، خود و لباسشان را تطهیر کنند.