بسم الله الرحمن الرحیم
رسول خدا(ص) فرمودند: لا تَصلح الاِمامَه اِلا لِرجل فیه ثَلاث خِصال : وَرع یَحجزه عَن معَاصی الله و حِلم یَملک غَضبه و حسن الوِلایه علی مَن یَلی حَتی یَکون لَهم کالوالد الرحیم
ریاست محترم قوه قضائیه حجت الاسلام و المسلمین آقای محسنی اژه ای دامت برکاته
سلام علیکم و رحمت الله و برکاته
بارها مسئولان ارشد نظام ازجمله اخیرا ریاست محترم جمهوری، تاکید کرده اند که دیدگاه های دل سوزان را می پذیرند و باب گفت و گو باز است، از این رو به نظرم رسید، نکته ها و پیشنهادهایی را به منظور بهبود حال جامعه و آرامش کشور با شما، که ریاست قوه قضاییه را به عهده دارید، در میان بگذارم، امید است که مورد توجه قرار گیرد:
1 . گشودن باب گفت و گو : در طول اعتراضات صد روزه اخیر، همه جا سخن از گفت و گو و آمادگی برای شنیدن حرف مردم و نخبگان است. این ایده نیکویی است که می تواند از طریق دیدارهای حضوری با اهل فکر و نظر و یا به وسیله نامه و یا در تریبون های عمومی؛ ازجمله صدا و سیما محقق شود؛ از همین رو این جانب در طول این صد روز بارها به مسئولان ارشد نظام نامه هایی نوشتم. انگیزه ام از این نامه نگاری ها چیزی جز گشودن گره ای از مشکلات مردم و نظام و نیز حفظ آبروی اسلام و روحانیت نیست. یکی از آن نامه ها در تاریخ 22 آذر 1401 خدمت رهبر معظم انقلاب بود، زیرا ایشان سنگربان کشور و نظام اسلامی است و تصمیمات مدبرانه ایشان می تواند کارگشا و آرام بخش باشد. در آن نامه فرصتی خواستم تا هم زیارتشان کنم و هم راجع به مسائل روز، مطالبی را با ایشان در میان گذارم، که البته تا امروز، پاسخی داده نشده است، شاید هم هیچ وقت، جوابی نیاید، لذا برادرانه از شما تقاضا می کنم در ملاقات هایی که با ایشان دارید، غیر از مشکلات حوزه قضایی خود، این نوع درخواست ها و دیدگاه ها را هم مطرح کنید.
2 . حفظ جنبه رافت اسلامی نظام : امروزه اعدام های مکرر و عجولانه و بازداشت های گسترده، جنبه نورانی عظوفت و رافت اسلامی را سخت تحت تاثیر قرار داده و بهانه ای شده که مخالفان تشیع علوی و نیز روحانیت که در طول تاریخ، دل سوز و همراه مردم بوده، به عنوان خشن ترین و بی رحم ترین حکومت دنیا معرفی کنند. شک نکنید که اگر روند دستگیری ها و اعدام ها و محدود کردن آزادی های مدنی و قانونی، ادامه یابد، طولی نمی کشد که مردم، به ویژه جوانان، عصبانی تر و خشمگین تر می شوند و شما خوب می دانید که زمینه های این خشم و عصبانیت، با تورم لجام گسیخته، گرانی های سرسام آور و بی پناهی مردم، خصوصا جوانان، کاملا آماده و عاقبت خوبی ندارد. کلام رسول خدا(ص) بسیار قابل توجه است که فرمودند: “حسن الولایه علی من یلی حتی یکون لهم کالوالد الرحیم”.(اصول کافی، ج 1، کتاب الحجه)
3 . حفظ پناه گاه مردم : امروزه افراد جامعه به دنبال “پناهگاهی” هستند تا راه حل هایی برای شان بیابند و گوش های شنوایی که مشکلات آن ها را بشنوند و طبیبانی که بر دردهای شان مرهمی بگذارند. تاکید می کنم که “بی پناهی” مردم؛ به ویژه جوانان، معضل بزرگی است که پی آمدی های ویران کننده ای دارد. در طول قرن ها روحانیت، مهم ترین پناه گاه جامعه در فراز و نشیب های روزگار و در تحولات اجتماعی و خانوادگی بوده است، متاسفانه این پناه گاه با عملکرد ناصواب، شدیدا لطمه خورده و به عرصه “دین” هم کشیده شده، اکنون نگذاریم این پناه گاه به دست خودمان، کاملا تخریب شود.
4 . اعلام عفو عمومی : در این مقطع زمانی، اعلام عفو عمومی می تواند جامعه را به سوی آرامش ببرد. بخشش یک درجه از اعدامی ها؛ جلوگیری از اعدام کسانی که در این اعتراضات، ناخواسته مرتکب قتل شده اند؛ با کسب رضایت از اولیای دم، آزادی زندانیان سیاسی و نیز دستگیر شدگان صد روزه اخیر، اجازه ورود به تمامی دانشجویان محروم شده به دانشگاه ها، بازگشت اساتید اخراجی دانشگاه ها، دل جویی از ورزش کاران و هنرمندانی که دل سرد شده اند، باز شدن فضای نقد دل سوزانه برای حوزویان و دانشگاهیان و همه اهالی فرهنگ و هنر، در اختیار گذاشتن تریبون نقد آزاد در صدا و سیما و اقدامات دیگری از این قبیل می تواند فضای جامعه را تلطیف کند و معجزه عفو عمومی نمایان گردد.
5 . زمینه چینی برای اصلاحات بنیادین : در این صد روزه، مسئولان درجه اول نظام، قول اصلاحات و به قول آقای قالی باف، “حکمرانی نو و جدید” داده اند؛ این، پیام امید بخشی است؛ اما به شرطی که این حکمرانی نو، بنیادین و اساسی باشد. به نظرم اکنون خواست عمومی مردم و نخبگان، برای این حکمرانی نو در امور زیر خلاصه شده است:
آزادی احزاب اصیل، برنامه ریزی دقیق برای برگزاری آزاد و فراگیر انتخابات آینده، بازنگری در سیاست خارجی جهت ایجاد روابط مسالمت آمیز و بدون تنش با ممالک دیگر؛ به ویژه با کشورهای همسایه، شکستن محاصره تبلیغی علیه جمهوری اسلامی، جلوگیری از مهاجرت نخبگان و اجازه بازگشت به ایرانیان علاقه مند و مهم تر از همه، اصلاح قانون اساسی.
6 . محارب نبودن دستگیر شدگان : مجددا بر موضع قبلی خود، مبنی بر محارب نبودن افرادی که در درگیری های اخیر دستگیر شده اند تاکید می کنم، زیرا هیچ کدام، مصداق آیه محاربه نیستند، و اگر مواردی هم مشتبه باشد به فرموده رسول گرامی اسلام: “ادرؤا الحدود بالشبهات” مانع آن است. دلایل چنین ادعایی را در نامه قبلی برایتان آورده ام. لذا سخن بعضی روحانیون یا برخی ائمه جمعه و خبرگان رهبری، که دستگیر شدگان را “محارب” یا “باغی” می دانند، پشتوانه عمیق اسلامی و حقوقی و قضایی ندارد. امیدوارم آنان به خود آیند و قضات را به حکم اعدام جوانان و نوجوانان تشویق ننمایند.
لازم به توضیح است معنای محارب نبودن این افراد، این نیست که اگر خسارت یا جرح یا قتلی انجام داده و در مقام دفاع نبودند، مجازات قانونی نداشته باشند.
7 . رعایت حقوق زندانیان : حضرت عالی همیشه بر رعایت حقوق زندانیان تاکید داشته اید، اما گاهی از دستور، تخلف می کنند؛ برای نمونه در تماس تلفنی که با مهندس محسن هاشمی رفسنجانی داشتم از حال مادرشان در مورد زندانی بودن خانم فائزه هاشمی، نگران بودند، من از ایشان اجازه خواستم از شما تقاضا کنم برای ملاقات و نیز مرخصی شان، دستوری دهید و اگر امکان دارد تجدید نظر خواهی کند تا مرهمی بر دل خانواده و مادر پیرشان باشد. البته این درخواست نسبت به همه زندانیان سیاسی و دستگیرشدگان اخیر مورد تقاضا است.
8 . حفظ حرمت پیش کسوتان : در اعتراضات اخیر، یکی از سخنانی که بعضی از مسئولان سیاسی، فرهنگی و نظامی و امنیتی کشور، بارها تکرار کردند این بود که این وضعیت، نتیجه کوتاهی ما در کارهای فرهنگی است. این سخن درستی است، اما باید در درجه اول، خودشان شروع کنند و به رفتارهای برخاسته از فرهنگ اسلامی و انسانی آراسته شوند. یکی از جلوه های رفتار فرهنگی، حفظ حرمت پیش کسوتان اعم از نخبگان، روحانیان، دانشگاهیان، هنرمندان، ورزشکاران و… است، زیرا آنان سرمایه های اصلی مردم هستند و عمر و جوانی و اندیشه خود را در مسیر اعتلای کشور گذاشته اند.
سال هاست که برخی افراد که با موازین شرع و قانون آشنایی کامل ندارند، دستی در بی حرمتی به بزرگان و ستون های انقلاب دارند. چرا باید پیش کسوتان ما در صدا و سیما و تریبون های عمومی دیگر، مورد طعن و بی حرمتی قرار گیرند؟! چرا باید برخی بزرگان دلسوز انقلاب در حصر یا زندان باشند؟! چرا اجازه برگزاری یک مجلسِ بزرگداشت آبرومند برای بعضی از پیش کسوتان داده نمی شود؟!
9 . آزادی احزاب : یکی از مشکلاتی که حاکمیت در مواجهه با اعتراض های سال های اخیر دارد این است که نمی داند مسئولانِ این اعتراض ها (البته نه اغتشاش) چه کسانی هستند و باید با چه افرادی گفت و گو کنند. زیرا این مشکل از آن جا ناشی می شود که افراد زیادی در اعتراضات اخیر شرکت می کنند که تحت پوشش هیچ حزبی نیستند تا بشود با سرانشان وارد گفت و گو و تعامل شد. به بعضی احزابی هم که شناسنامه دار هستند، مجوز راه پیمایی و اعتراض داده نمی شود. در حالی که سال هاست گفته می شود جایی را برای تجمع و اعتراض در نظر می گیریم که طبق اصل 26 و 27 قانون اساسی، احزاب آزاد و تشکیل اجتماعات و راه پیمایی، بلامانع است، ولی هنوز اقدامی صورت نگرفته است. بنابراین یکی از راه های مهم بازگشت آرامش به کشور، توجه به همین اصول قانون اساسی است.
10 . رعایت حقوق اقلیت های مذهبی : کشور و ملت ایران همواره با تمدن غنی خود، قرن های متمادی است که مذاهب گوناگون را گرد هم آورده است. هر حکومتی که توانست با قومیت ها و مذاهب به صورت عقلانی، تعامل کند و از تبعیض بپرهیزد، موفق تر بوده است، در دین ما هم مطابق آیه 13 سوره حجرات برتری با “تقوا” است، “اِنّ اَکرَمَکم عِندَ الله اَتقاکم”. اصل 19 قانون اساسی ما هم می گوید: “مردم ایران از هر قوم و قبییله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این ها سبب امتیاز نخواهد بود”.
در این ماه ها از استان هایی که برادران اهل سنت، ساکن هستند صداهای اعتراضی بسیار زیادی شنیده می شود، اینان علاوه بر تنگی معیشت، گرانی و تورم، خواسته هایی هم در جهتِ رفع تبعیض، اجرای عدالت و استفاده از نعمت های خدادادی دارند، اکنون که مسئولان ما از گفت و گو سخن می گویند، بسیار به جاست که به دیدگاه های آنان هم توجه جدی نمایند و با اعزام گروهی کارشناس که با مسائل مذهب و تفکر آنان آگاهی دارند، در جهت دلجویی از آنان خصوصا خانواده های کشته شده یا صدمه دیده در این صد روزه اخیر، بر آرامش آن گوشه کشور عزیز ایران اقدام جدی نمایند.
عذرم را در تصدیع بپذیرید، مشکلات مردم فراوان است و گاهی از نگرانی هایی که برای جامعه و نظام دارم، خواب به چشمم نمی آید و کاری ازدستم ساخته نیست جز گفت و گو با مسئولان از طریق نامه. امید که ثمر بخش باشد.
حوزه علمیه قم سید اصغر ناظم زاده قمی 20 دی 1401