این سوال سبب شد که استاد آیت الله سیداصغرناظم زاده قمی، چندماهی درس خارج فقه خود را به این موضوع اختصاص دهد. ایشان همه روایات و نیز دیدگاه های فقهای شیعه وفروع جنبی آنرا به دقت مطرح و بررسی کردند.
حاصل این بحث و پژوهش، در کتابی که هم اکنون درانتشارات دفترتبلیغات چاپ ومنتشرشده می باشد ،وچکیده نظریات معظم‌له به شرح زیر است:
۱. تمام فقهای عظام شیعه امامیه و بزرگان مذاهب اهل سنت (غیر از مالک) به صراحت بر نجاست مطلق سگ، اعم از تربیت شده و ولگرد، فتوا داده‌اند. همچنین بیش از ده روایت مسند و معتبر به صراحت دلالت بر نجاست سگ دارد، بنابر این، ادعای طهارت سگ، خلاف نظر اجماع فقهای شیعه (چه اجماع محصل و چه اجماع منقول) است، بلکه به فرموده صاحب جواهر خلاف ضرورت مذهب نیز هست.
یک فراز از کلام بسیار جامع صاحب جواهر، چنین است:
“ششم و هفتم از نجاسات، سگ و خوک‌اند، هر دوی این ها هم خودشان و هم آب دهانشان نجس است و هرگز قابلیت تطهیر ندارند،… دلیل بر نجاست سگ و خوک، روایات مستفیضه(بسیار زیاد) است که در میان آن ها روایات صحیحه و موثقه است. یکی از آن روایات این است که امام معصوم قسم جلاله یاد کرده که سگ نجس است: «و الله نجس و الله نجس»، و نیز اجماع منقول از فقهاست که سگ نجس است، چنانچه شیخ طوسی وعلامه حلی و…ادعای اجماع بر نجاست سگ و خوک کرد اند.”(جواهر الکلام، ج ۵، ص ۳۶۶).
۲. یکی از محرمات در اسلام اذیت و آزارتمامی حیوانات از جمله اذیت و آزار رسانی به سگ می باشد.
۳. نگهداری سگ در منزل اگر آزاد باشد و با زندگی انسان سر و کار داشته باشد، از نظر اسلام حرام نیست ولی کراهت شدید دارد، زیرا نجس بودن آن اگر با رطوبت باشد، سبب نجس شدن زندگانی و اثاث و لباس صاحب خانه می شود. و کسانی که به اسلام معتقدند اگر با رطوبت، با سگ ملاقات داشته باشند باید برای نماز خواندن و غذا خوردن، دست و لباس خود را تطهیر نمایند وگرنه عبادت و نمازشان باطل و خوردن غذا هم آلوده به نجاست باشد، حرام است.
خلاصه این که: نگهداری سگ درزندگی انسان باشد و ممکن است از نظربهداشتی برای مجموعه خانواده آسیب وآلودگی هایی بهمراه داشته باشد. و دلیل کراهت آن از همین جهت است . واینکه سگ را حمام می برند تاثیری بررفع کراهت ندارد. بلکه تمام قطرات آبی که از او میریزد نجس است .
۴. سگ بازی از نظر شرعی حرام نیست ولی کراهت دارد و افرادی که به سگ بازی مبتلا هستند،اگربارطوبت یاباآب دهان سگ تماس دارند، باید درموقع خواندن نماز، خود و لباس خود را تطهیر نمایند، ودر غیر این صورت نماز باطل است ودرموقع خوردن غذا اگردست ودهان به تماس باسگ نجس شده آب بکشدبلامانع است و گرنه خوردن غذای نجس حرام است.
۵. یکی از حقوق حیوانات از جمله سگ، خوراندن خوراک و دادن آب به آن هاست وتوصیه شده محل نگاهداری وبدن هرحیوان ازجمله سگ رعایت شود تا هم صاحب وهم خود حیوان از بیماری هامصون بمانند.
۶.از نظر اسلام تامین غذای مناسب برای هرحیوان ازجمله سگ ولو سگ ولگرد باشد پسندیده و اجر و پاداش اخروی دارد.
۷. خرید و فروش سگ اگر تربیت شده باشد، مثل سگ های شکاری، سگ گله و مراقب خانه، وسگ پلیس و غیره، جایز است.و رد و بدل پول بلامانع است.اما خرید و فروش سگهای کوچک زینتی که درخانه ها نگاهداری میشود، اگر تربیت شده اند و فایده عقلایی دارند- باینکه اینکه نجس اند- ولی خریدوفروش آنها جایز و بلامانع است .و نیز دریافت پولی که برای معالجه یا اصلاح موی او اگر عقلایی باشد، جایز و بلامانع است.
۸. اما سگ های ولگرد و ضرر رسان که بی فایده اند، چون مالیت ندارند، خرید و فروش آنها باطل است. و پولی که فروشنده دریافت کرده را باید به خریدار برگرداند، بله اگر کسی سگ های ولگرد را از جامعه جمع میکند مثل کاری که شهرداری ها میکنند تا جلو تولید و ضرر زدن سگهای ولگرد را بگیرند. اگر کسی سگ ولگردی دارد. باید به قصد حق اختصاص مبلغی به او بدهد و سگ را از او بگیرد و بدون رضایت او نمیتواند سگ را از او بگیرد.
۹. هیچ کس حتی شهرداری ها حق کشتن یا آزار رساندن به سگ ولو ولگرد باشد را ندارد. مگر سگهای هار، یا ضرررسان بلامانع است و فقط حق کشتن آنها را دارند و جایزنیست آنها را تا زنده اند آتش بزنند و یا مثله کنند ( یعنی نبایدحیوان و لو سگ ها رو ضررسان را تازنده است ، دست و پا و یا گوش او را ببرند در اسلام از این نهی کرده .
۱۰. حیوانی که از جفت گیری سگ با حیوان دیگری یا با تغییر ژنتیک متولد شود، اگر در عرف مردم به او سگ بگویند، حکم سگ را دارد و نجس است. ولی اگر در عرف مردم نام دیگری داشته باشد پاک است.واگر عرف جامعه مردد است که این حیوان سگ است یاغیرسگ ، پاک است،اگر چه احتیاط این است از ملاقات با رطوبت با آن اجتناب شود، و خرید و فروش این حیوان نیز از باب حق اختصاص صورت گیرد.
۱۱. رفت و آمدومهمانی به خانه افرادی که سگ دارند،ولوسگ درداخل زندگی اشان است شرعا بلامانع است. ولی در صورتی که با سگ یا چیزهایی که با این حیوان نجس شده باشد، ملاقات با رطوبت صورت گیرد؛ برای نماز، خود و لباسشان را تطهیر کنند، و برای خوردن غذا، نیز دست و دهانشان اگر نجس شده آب بکشند و اشکالی ندارد.